Brzana [Barbus barbusL..} 

Ciało ryby wydłużone, wrzecionowate. Otwór ustny poziomy, na wardze dwie pary wąsików (para w przedniej i para w końcowej pyska), ubarwienie szarawe i zielonożółte, grzbiet wyraźnie ciemnieją boków, brzuch brudno kremowy, Brzana żyje w Wiśle, Odrze oraz w środkowych i dolnych odcinkach większych dopływów obu rzek. Strefa jej występowania wyodrębniona została jako ,, kraina brzany", ryba ta unika chłodnych wód pstrąga i lipienia oraz ogrzewających się latem wód leszcza. Do „krainy brzany" zaliczamy odcinki rzek charakteryzujących się wartkim nurtem oraz dnem piaszczystym lub żwirowatym. Dorosłe osobniki spotykamy najczęściej w samym nurcie, tylko w czasie upałów szukają one głębszych i chłodniejszych zatok rzecznych. Brzany są wszystko żerne, ale najchętniej zjadają ukryte w dennym mule robaki, skorupiaki, ślimaki i małże. Tarło brzan odbywa się w maju i czerwcu. Ikra początkowo przykleja się do kamieni, a potem, spłukana przez nurt, opada na dno między otoczaki. Inkubacja ikry trwa 10-15 dni, a wylęg długo jeszcze przebywa w sąsiedztwie miejsca tarła, gdzie w dnie i na kamieniach wyszukuje skrzętnie drobne bezkręgowce. Wierzch głowy i grzbiet samca przygotowanego do rozrodu pokrywa charakterystyczna wysypka, powstająca przez szeregowo ułożone zgrubienia naskórka. W naszych wodach brzany osiągają ciężar 1-1,5 kg. Szukamy ich przede wszystkim w nurcie rzeki, wybierając na łowisko dno kamieniste i piaszczyste. Brzany żerują najczęściej całymi stadami. Przed połowem wyrzucamy na łowisko zanętę zmieszaną z gliną uformowaną w kule wielkości pięści. W skład zanęty wchodzą otręby pszenne i mleko w proszku (aby uzyskać efekt ,,smużenia") oraz jeden lub dwa rodzaje przynęt. Glinę ugniatamy mocno, gdyż kule wyrzucamy niekiedy nawet na odległość 20-25 m, co wymaga od wędkarza sporej siły. Najczęściej używaną przynętą do połowu brzan są białe i czerwone robaczki, dżdżownice, chruściki, gotowany groch, pszenica, ser zamoczony uprzednio w mleku. Brzany łowimy na przepływankę z przytrzymywaniem lub metodą odległościową, Zestaw wędkowy obciążamy jednym większym ciężarkiem (oliwką) tak, aby duży opływowy spławik (umieszczony na stałe lub przelotowy w przypadku przepływanki odległościowej) miał zatopiony w wodzie niemal cały korpus; na końcu 25-centymetrowego przyponu dodaję jedną małą śrucinę zaciskową, która powoduje zanurzenie spławika do połowy jego antenki. Brzana dość często bierze przynętę delikatnie. Odnosimy wtedy nawet wrażenie, że wędka trafiła na podwodne zaczepy. Częściej jednak, chwyta przynętę zdecydowanie i szybko zatapia spławik. Zacięcie ze względu na mięsiste wargi brzany jest zazwyczaj skuteczne i w związku z tym nie powinno być zbyt siłowe. Jeśli łowimy metodą odległościową , zacinamy płynnym szerokim ruchem wędziska do tylu. To „szerokie" zacięcie jest niezbędne, ponieważ odległość wędkarz - miejsce połowu wynosi kilkadziesiąt metrów, trzeba więc pokonać najpierw elastyczność długiej żyłki, naciągnąć wszelkie jej rozluźnienia - by wreszcie wbić haczyk w pysk ryby. Już 800-gramowa brzana dostarcza wędkarzowi wielu emocji. Po zacięciu ryba gwałtownie odpływa do podwodnej kryjówki i zalega na dnie, od którego wędziskiem (nie ruszając kołowrotka) staramy się ją oderwać: Zazwyczaj kilkakrotnie pozwala się oderwać, lecz zaraz przywiera ponownie. Kiedy wreszcie opuści strefę denną, próbuje odpłynąć w górę lub w dół rzeki. Kiedy podciągniemy ją bliżej brzegu - próbuje głęboko zanurkować. Do podbieraka wprowadzamy rybę dopiero wtedy, kiedy dostrzeżemy u niej wyraźne oznaki zmęczenia.